Wprowadzenie do Księgi Rodzaju

Krzysztof Radzimski

Bóg Panem dziejów świata, człowieka, zbawienia i przymierza.

10 marca 2022


Polska nazwa Księga Rodzaju pochodzi ze staropolskiego słowa oznaczającego narodziny czyli początek, z greckiego Γένεσις Genesis, z hebrajskiego בראשית Bereszit - Na początku.

Pobierz prezentację w formacie PDF lub PowerPoint

Temat

  1. Przedstawienie Boga Stworzyciela,
    Pana dziejów świata, Dawcy pierwszych przymierzy .
  2. Polemika z ówczesnym obrazem świata
    i mitami dot. jego powstania.
  3. Legendy dot. historii powstania narodu

Czas opisywanych wydarzeń

  1. Czas opisywanych wydarzeń: sprzed 1876 r.
    p. Chr. tj. daty śmierci Józefa w Egipcie;
  2. Czas redakcji Księgi: mniejsze jednostki literackie mogły powstać w czasach Mojżesza, tj. w 2. poł. XV w. p. Chr. (Lb 33:2Pwt 31:24).

Autor i czas spisania

  1. Tradycyjnie: Mojżesz i Jozue.
  2. Ale również i inni autorzy lub redaktorzy mniejszych jednostek literackich na przestrzeni wieków (np. Rdz 36:31).
  3. Faktyczni autorzy i redaktorzy nie są znani.
  4. Wedle najnowszych badań naukowych: Tradycja ustna i wcześniejsze dzieła zredagowane w okresie dominacji perskiej (Rdz 11:28).

Miejsce - Gdzie dzieją się opisywane wydarzenia

  1. Mezopotamia
  2. Syria
  3. Palestyna
  4. Egipt

Sposoby interpretacji księgi Rodzaju

  1. Interpretacja dosłowna – podejście literalne w kontekście „co ja dzisiaj w XXI wieku czytam i rozumiem” – 6 dni tworzenia w konkretnej kolejności, natychmiastowe zaistnienie (czas, zjawiska i procesy).
  2. Interpretacja metaforyczna – przenośne rozumienie tego co jest w tekście, dopatrywanie się symboli bądź skrótów myślowych, mających jedynie opisać ideę, 6 dni to przenośnia, szczegóły nie są istotne, ważne jest przesłanie.
  3. Konkordyzm – Połączenie idei dosłownego czytania tekstu z informacjami dostępnymi ze współczesnych dokonań nauki. Rodzaju 1 jako tekst protonaukowy. Stworzenie w kolejności uporządkowanego procesu, dni symboliczne lata.
  4. Interpretacja archetypiczna – Czytanie przez pryzmat kontekstu kultury, w której powstał oraz innych, podobnych do niego dzieł sztuki danego okresu. Księga Rodzaju 1 jako starożytna kosmogonia.

Plan księgi

DZIEJE ŚWIATA PRZEDPATRIARCHALNEGO (1-11):

  1. Stworzenie (1,2),
  2. Kuszenie i upadek (3),
  3. Kain i Abel (4),
  4. Set i jego potomkowie (5),
  5. Noe i Potop (6-8),
  6. Świat po potopie (9),
  7. Tablica narodów (10),
  8. Wieża Babel (11);

PATRIARCHOWIE IZRAELA (12-50):

Abraham (12-25:18):

  1. Powołanie Abrahama (12:1-9),
  2. Wyprawa do Egiptu (12:10-13:4),
  3. Wydarzenia powiązane z Lotem i Melchizedekiem (13:5-14:24),
  4. Obietnica potomka (15),
  5. Ismael, syn z ciała (16-17),
  6. Sodoma i Gomora (18-19),
  7. Abraham i Abimelech (20),

Izaak, syn z obietnicy (21),

Ofiarowanie Izaaka (22),

  1. Rodzinny grobowiec (23),
  2. Żona dla Izaaka (24),
  3. Potomkowie Abrahama (25:1-18);
  4. Izaak (25:19-26:35):
  5. Rodzina Izaaka (25:19-26:35),
  6. Izaak i Abimelech (26);

Jakub (27:1-36:43):

  1. Przechwycenie prawa pierworodnego (27),
  2. Ucieczka do Haranu (28),
  3. Żony i potomstwo Jakuba (29:1-30:24),
  4. Przechytrzenie Labana (30:25-43),
  5. Powrót Jakuba do Kanaanu (31),
  6. Pojednanie z Ezawem (32,33),
  7. Wydarzenia w Sychem (34),
  8. Powrót do Betelu (35),
  9. Potomkowie Ezawa (36);

Józef (37-50):

  1. Sprzedaż do niewoli (37),
  2. Juda i Tamar (38),
  3. Józef w domu Potyfara (39),
  4. Józef w więzieniu faraona (40),
  5. Interpretacja snów faraona (41),
  6. Przybycie braci Józefa do Egiptu (42-44),
  7. Ujawnienie się przed braćmi (45),
  8. Spotkanie z ojcem (46),
  9. Osiedlenie się w Egipcie (47),
  10. Błogosławieństwo dla synów Józefa (48),
  11. Błogosławieństwo dla synów Jakuba (49),
  12. Śmierć Jakuba i Józefa w Egipcie (50)1).

1 W. MacDonald, Komentarz biblijny do Starego Testamentu, Wydawnictwo AREOPAG, Jastrzębie Zdrój 2006, s. 20-21.